Datganiadau i'r Wasg
Press Releases

Carreg Lam yn croesawu ei 100fed dysgwr, 08/10/2025
Mae Uned Drochi Cymraeg Torfaen, 'Carreg Lam', yn dathlu carreg filltir wrth iddi groesawu ei 100fed dysgwr i'w rhaglen drochi yn y Gymraeg.
​
Dros 12 wythnos, mae'r ganolfan arbenigol ym Mhont-y-pŵl yn darparu cymorth Cymraeg dwys, thematig i helpu plant oedran cynradd i drosglwyddo i addysg cyfrwng Cymraeg neu gryfhau eu sgiliau presennol.
​
Dechreuodd Ivor Edwards, sy'n saith oed, ei daith addysg Gymraeg yn llawn amser gyda Charreg Lam ym mis Medi, ar ôl trosglwyddo o ysgol cyfrwng Saesneg.
​
Dywedodd: "Rydw i wedi cael llawer o hwyl hyd yn hyn. Rwyf wrth fy modd yn darllen ac yn chwarae’r holl gemau hwyliog. Mae'n fy helpu i ddysgu sut i siarad Cymraeg yn dda iawn."
​
Mae Carreg Lam, a agorodd yn 2023, yn cefnogi plant rhwng 7 ac 11 oed drwy gynnig llwybr pwrpasol i addysg gyfrwng Cymraeg i rieni sydd eisiau i'w plentyn ddysgu drwy'r Gymraeg.
​
Mae'r ganolfan yn cynnig cyrsiau trochi â ffocws wedi'u hadeiladu o amgylch themâu bywyd go iawn fel 'Y Caffi' a'r 'Parc' i gyd wedi'u cynllunio i roi hwb i hyder plant wrth ddefnyddio'r Gymraeg gan eu helpu i gael mynediad at Gwricwlwm Cymru.
Mae'n cymysgu hyfforddiant iaith wedi'i dargedu â gweithgareddau ymarferol, teithiau a dysgu cymdeithasol i gyflymu hyfedredd llafar a pharodrwydd ystafell ddosbarth.
​
Dywedodd mam Ivor, Tammy: "Rydyn ni mor falch o'i llwyddiannau hyd yn hyn. Mae wedi dysgu llawer o eirfa Gymraeg. Mae Carreg Lam yn rhoi'r sgiliau iaith i'n plentyn ymuno ag ysgol Gymraeg."
​
Dywedodd y Dr. Matthew Williamson-Dicken, Pennaeth y ganolfan: "Mae'n bleser croesawu ein 100fed dysgwr i Garreg Lam! Mae'r garreg filltir hon yn dathlu pob plentyn a theulu sydd wedi mynychu ein canolfan, ac rydym yn edrych ymlaen at groesawu'r 100 nesaf.
​
"Mae Carreg Lam yn parhau i fod yn ymrwymedig i gefnogi cyfraniad Torfaen at uchelgeisiau cenedlaethol yn y Gymraeg drwy baratoi disgyblion i ffynnu mewn lleoliadau cyfrwng Cymraeg a mwynhau dyfodol dwyieithog - gan brofi nad yw byth yn rhy hwyr i ddysgu Cymraeg."
​
Dywedodd y Cyng. Richard Clark, Aelod Gweithredol Cyngor Torfaen dros Blant, Teuluoedd ac Addysg: "Fel cyngor, rydym yn falch o hyrwyddo plant, pobl ifanc a theuluoedd fel y gallan nhw ffynnu. Mae llwyddiant Carreg Lam wrth groesawu ei 100fed dysgwr yn adlewyrchiad pwerus o'n hymrwymiad i ehangu cyfleoedd addysgol drwy'r Gymraeg.
​
"Drwy gefnogi rhaglenni trochi fel hyn, rydym nid yn unig yn helpu disgyblion i drosglwyddo'n hyderus i addysg cyfrwng Cymraeg, ond hefyd yn cyfrannu'n ystyrlon at weledigaeth Cymraeg 2050 Llywodraeth Cymru o filiwn o siaradwyr Cymraeg."
​
Gall rhieni sy'n chwilio am wybodaeth am atgyfeiriadau, dyddiadau cyrsiau ac ymweliadau allgymorth gysylltu â Charreg Lam drwy e-bostio carreg-lam@torfaen.gov.uk neu drwy ymweld â gwefan y ganolfan www.carreg-lam.com
Carreg Lam welcomes its 100th learner, 08/10/2025
Torfaen’s Welsh Immersion Unit ‘Carreg Lam’ is celebrating a milestone as it welcomes its 100th learner to its immersive Welsh-language programme.
​
Over 12 weeks, the specialist centre in Pontypool delivers intensive, theme-based Welsh language support to help primary-aged children transition into Welsh-medium education or strengthen their existing skills.
​
Seven-year-old Ivor Edwards began his Welsh language education journey full-time with Carreg Lam in September, after transferring from an English-medium school.
​
He said: “I’ve had lots of fun so far. I love reading and all the fun games we play. It helps me to learn how to speak Welsh really well.“
​
Carreg Lam, which opened in 2023, supports children aged 7 to 11 by offering a dedicated pathway into Welsh-medium education for parents who want their child to learn through the Welsh language.
​
The centre offers focused immersion courses built around real-life themes such as ‘The Café’ and ‘The Park’ all designed to boost children’s confidence in using the Welsh language helping them access the Curriculum for Wales.
​
It mixes targeted language tuition with hands-on activities, trips and social learning to accelerate spoken proficiency and classroom readiness.
​
Ivor’s mum, Tammy, said: “We are so proud of his achievements so far. He has learnt lots of Welsh vocabulary. Carreg Lam is giving our child the language skills to join a Welsh-language school."
​
Dr. Matthew Williamson-Dicken, the centre’s Headteacher, said: “It is a joy to welcome our 100th learner to Carreg Lam! This milestone celebrates every child and family who have attended our centre, and we look forward to welcoming the next 100.
​
“Carreg Lam remains committed to supporting Torfaen’s contribution to national Welsh-language ambitions by preparing pupils to thrive in Welsh-medium settings and to enjoy bilingual futures - proving that it is never too late to learn Welsh.”
​
Cllr Richard Clark, Torfaen Council's Executive Member for Children, Families and Education, said: “As a council, we are proud to champion children, young people and families so they can thrive. Carreg Lam’s success in welcoming its 100th learner is a powerful reflection of our commitment to expanding educational opportunities through the Welsh language.
​
"By supporting immersive programmes like this, we are not only helping pupils’ transition confidently into Welsh-medium education but also contributing meaningfully to the Welsh Government’s Cymraeg 2050 vision of one million Welsh speakers."
​
Parents seeking information about referrals, course dates and outreach visits can contact Carreg Lam by emailing carreg-lam@torfaen.gov.uk or by visiting the centre’s website www.carreg-lam.com
Ffynnu gyda Chymorth i'r Gymraeg: 31/01/2025
Mae disgybl mewn ysgol gynradd cyfrwng Cymraeg wedi cael cymorth ychwanegol diolch i ganolfan addysg Gymraeg arbenigol.
Mae Carreg Lam, sydd wedi'i lleoli yn Ysgol Panteg, ym Mhont-y-pŵl, yn uned drochi’r iaith Gymraeg. Mae’n helpu disgyblion sydd eisiau symud o addysg cyfrwng Saesneg, yn ogystal â'r rheiny sydd mewn ysgolion cynradd cyfrwng Cymraeg ac sydd angen cymorth ychwanegol gyda'r iaith.
Roedd Ffion, disgybl 9 oed o Ysgol Bryn Onnen, yn ei chael hi'n anodd dysgu Cymraeg yn ystod y pandemig, a doedd y gefnogaeth ychwanegol a gafwyd gan yr ysgol ddim yn ddigon i'w chael hi yn ôl ar y trywydd iawn, ac o ganlyniad cafodd effaith negyddol ar ei hyder.
Ar ôl dechrau blwyddyn 4, cyfeiriodd yr ysgol Ffion at Carreg Lam am gymorth mwy dwys i ddysgu'r Gymraeg, trwy amrywiaeth o arferion addysgol rhyngweithiol a difyr.
Meddai mam Ffion, Sarah: "Mae Carreg Lam wedi bod yn drawsnewidiol i Ffion. Mae wedi dysgu trwy themâu gwahanol a theithiau maes, ac mae wedi rhoi profiadau bywyd go iawn iddi i ddefnyddio'r Gymraeg, ac mae hyn wedi cael effaith gadarnhaol ar ei dysgu.
"Ers dychwelyd i Ysgol Bryn Onnen, mae Ffion wedi bod yn rhagori. Mae hi'n hapus ac yn ffynnu ym mhob agwedd ar y cwricwlwm, ac mae ei hyder wedi gwella'n sylweddol, yn yr ysgol ac yn y cartref."
Mae Carreg Lam yn cynnig amgylchedd dysgu unigryw sy’n trochi’r disgybl yn yr iaith, ac mae plant yn cymryd rhan mewn amrywiaeth o weithgareddau a gynlluniwyd i sicrhau bod dysgu Cymraeg yn hwyl ac yn effeithiol.
Meddai Carys Soper, athrawes yn Carreg Lam: "Mae'r plant yn dysgu cymaint trwy ddysgu’n ymarferol yn ein canolfan. Mae'n anhygoel pa mor gyflym a pha mor hyderus y mae plant yn codi iaith newydd.
"Rydyn ni’n credu bod ein dull gweithredu wedi bod yn allweddol wrth feithrin cariad at y Gymraeg ymhlith ein dysgwyr ifanc, gan eu paratoi at ddyfodol lle gall dwyieithrwydd fod yn fantais sylweddol."
Mae Carreg Lam ar genhadaeth i hyrwyddo addysg Gymraeg ar draws Torfaen, gan gefnogi targed Llywodraeth Cymru o un miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050.
Ers agor yn 2023, mae Carreg Lam wedi cefnogi dros 60 o blant ar eu taith Gymraeg, ac am y tro cyntaf mae bellach yn llawn, a’r 12 lle sydd ar gael wedi'u llenwi.
Y tymor nesaf, bydd y ganolfan yn cynnal rhaglen allgymorth lle bydd staff yn ymweld ag ysgolion cynradd cyfrwng Cymraeg i helpu disgyblion Blwyddyn 5 a 6 sy'n ystyried addysg uwchradd cyfrwng Cymraeg.
I gael gwybodaeth am raglen mis Medi, ewch i www.carreg-lam.com neu cysylltwch â'r ganolfan yn uniongyrchol trwy ffonio 01495 762581, neu anfonwch neges trwy e-bost i carreg-lam@torfaen.gov.uk
Thriving with Welsh Language Support:
31/01/2025
A pupil at a Welsh-medium primary school has been given extra help thanks to a specialist Welsh education centre.
Carreg Lam, based at Ysgol Panteg, in Pontypool, is a Welsh immersion unit which helps pupils who want to transfer from English-medium education, as well as those at Welsh-medium primary schools who need additional support with the language.
Ffion, age 9, from Ysgol Bryn Onnen, found it hard to learn Welsh during the pandemic, and extra support provided by the school wasn’t enough to get her back on track, and consequently having a negative impact on her confidence.
After starting year 4, the school referred Ffion to Carreg Lam for more intensive support to learn the Welsh language through a range of interactive and engaging educational practices.
Ffion’s mum, Sarah, said: “Carreg Lam has been transformative for Ffion. Learning through various themes and field trips, it has allowed her to have those real-life experiences in using the Welsh language, which positively impacted her learning.
“Since returning to Ysgol Bryn Onnen, Ffion has been excelling. She is happy and thriving in all aspects of the curriculum, and her confidence has improved dramatically, both in school and at home.”
Carreg Lam offers a unique and immersive learning environment, with children engaging in a variety of activities designed to make learning Welsh fun and effective.
Carys Soper, a teacher at Carreg Lam, said: “The children learn so much through hands-on learning at our centre. It’s just amazing how quickly and how confidently children pick up new language.
“We believe our approach has been instrumental in fostering a love for the Welsh language among our young learners, preparing them for a future where bilingualism can be a significant advantage.”
Carreg Lam is on a mission to promote Welsh language education across Torfaen, supporting the Welsh Governments target of one million Welsh speakers by 2050.
Since opening in 2023, the programme has supported over 60 children on their Welsh language journey, and for the first time is now operating at full capacity, with all 12 available places filled.
Next term, the centre will run an outreach programme where staff will visit Welsh-medium primary schools to help Year 5 and 6 pupils considering Welsh-medium secondary education.
For information about the September programme, visit www.carreg-lam.com or contact the centre directly by calling 01495 762581, or email: carreg-lam@torfaen.gov.uk
05/07/2023
Newyddion Torfaen
Torfaen News
SCROLL DOWN FOR ENGLISH VERSION
Heddiw, mae’r disgyblion cyntaf o Uned Drochi Iaith Gymraeg newydd Torfaen – Carreg Lam, wedi graddio.
Cwblhaodd naw o ddisgyblion y rhaglen addysg 12 wythnos o hyd, gan ddysgu’r iaith Gymraeg mewn ffordd strwythuredig ac arloesol.
Byddan nhw nawr yn ymuno â dosbarthiadau yn y brif ffrwd a byddan nhw’n parhau i gael cefnogaeth gan y ganolfan yn eu hysgolion cyn i’r disgyblion nesaf gyrraedd fis Medi.
Agorodd Carreg Lam, yn Ebrill, ac mae’n uned drochi hwyr i helpu dysgwyr 7 i 11 oed sy’n dod i addysg gyfrwng Cymraeg yn hwyrach.
Mae ar gael hefyd i ddisgyblion nad yw’r Gymraeg efallai wedi bod yn rhan o’u trefn ddyddiol, i gael y sgiliau a’r hyder y mae eu hangen i barhau i ddysgu yn Gymraeg.
Dywedodd Pennaeth Carreg Lam, Matthew Dicken-Williamson: “Heddiw, rydym ni wedi ymuno gyda’n gilydd i ddathlu llwyddiant naw o blant anhygoel. Rydym hefyd yn cyfarfod i ddathlu cyfoeth a chydnerthedd yr iaith Gymraeg a phwysleisio pwysigrwydd dwyieithrwydd yn ein cymdeithas.
“Mae gan yr iaith Gymraeg le arbennig yn ein calonnau, oherwydd nid yw’n ffordd o gyfathrebu’n unig ond mae’n symbol o’n treftadaeth ddiwylliannol a’n hunaniaeth.”
Rhoddodd y Cynghorydd Richard Clark, Aelod Gweithredol Cyngor Torfaen dros Blant, Teuluoedd ac Addysg dystysgrifau a phlaciau, i gydnabod eu hymrwymiad eithriadol a’u llwyddiannau.
Dywedodd y Cynghorydd Clark: "Rydw i am longyfarch y plant eithriadol yma am eu hymroddiad, eu hymrwymiad a’u llwyddiannau.
“Maen nhw wedi braenaru tir i genedlaethau’r dyfodol, gan osod safon uchel o ragoriaeth a dangos eu hun fel esiampl i eraill."
Hoffech chi wybod mwy am sut allai eich plentyn ddysgu Cymraeg, gallai Carreg Lam fod yr union beth i chi!
Cysylltwch â’r ganolfan trwy e-bostio carreg-lam@torfaen.gov.uk neu ewch at y wefan: www.carreg-lam.com

Today, the first set of pupils from Torfaen’s newly established Welsh Language Immersion Unit – Carreg Lam, have graduated.
Nine pupils completed the 12-week education programme, learning the Welsh Language in a structured and innovative way.
They will now join their main-stream classes and will continue to be supported by the centre in their schools before the next round of pupils arrive in September.
Carreg Lam, which means ‘stepping stone’, opened in April and is a late immersion provision unit set up to help learners aged 7 to 11, entering Welsh-medium education at a later stage.
It also caters for pupils for whom Welsh may not have been part of their daily routine, to gain the skills and confidence needed to continue their learning through Welsh.
Head Teacher at Carreg Lam, Matthew Dicken-Williamson, said: “Today, we have joined together to celebrate the success of nine wonderful children. We also met to celebrate the richness and resilience of the Welsh language and to emphasise the importance of bilingualism in our society.
“The Welsh language holds a special place in our hearts, as it is not just a means of communication but a symbol of our cultural heritage and identity.”
Councillor Richard Clark, Torfaen Councils Executive Member for Children, Families and Education, awarded the children with certificates and plaques, acknowledging their exceptional commitment and accomplishments.
Councillor Clark said: "I want to extend my congratulations to these exceptional children for their dedication, commitment, and outstanding achievements.
“They have paved the way for future generations, setting a high standard of excellence and serving as an inspiration to their peers."
Do you want to know more about how your child could learn the Welsh language? Carreg Lam could be the very thing for you!
​
Contact the centre by emailing carreg-lam@torfaen.gov.uk or visit the website: www.carreg-lam.com
20/04/2023
Newyddion Torfaen
Torfaen News
SCROLL DOWN FOR ENGLISH VERSION
Mae canolfan arbenigol wedi agor yr wythnos yma i blant sydd am drosglwyddo o addysg gynradd gyfrwng Saesneg i addysg gyfrwng Cymraeg.
​
Mae uned Carreg Lam yn Ysgol Panteg yn Nhref Gruffydd ac mae’n cynnig 12 lle i ddisgyblion ym Mlynyddoedd 2 i 6.
Mae Harvey sy’n saith oed yn un o’r disgyblion cyntaf i ddechrau gwersi yng Ngharreg Lam, ar ddydd Llun.
Dywedodd ei fam, Lauren: “Mewn hyd yn oed amser byr, mae hyder Harvey wedi tyfu’n sylweddol gyda’r iaith ond rydym hefyd wedi gweld newid cadarnhaol yn ei hunanhyder. Mae e’n dechrau defnyddio Cymraeg yn gymdeithasol.
​
"Rydym mor ddiolchgar am y cyfle iddo fynychu Carreg Lam gan nad oedd hyn yn rhywbeth oedd ar gael i ni fel rhieni pan oeddem ni’n iau. Bydd hyn yn helpu ei waith yn wirioneddol ac yn rhoi cyfleoedd iddo yn y dyfodol.”
​
Mae lleoedd yn cael eu cynnig fesul tymor a bydd disgyblion yn cofrestru ar raglen iaith ddwys am 12 wythnos i wella’u Cymraeg.
​
Bydan nhw’n cael eu cefnogi wedyn i symud i mewn i ddosbarthiadau cyfrwng Cymraeg prif ffrwd.
Ariennir y rhaglen gan grant tair blynedd gan Lywodraeth Cymru ac mae’n un o nifer o unedau trochi cyfrwng Cymraeg yng Nghymru.
​
Dywedodd y Cynghorydd Richard Clark, Aelod Gweithredol Cyngor Torfaen dros Addysg: “Mae’r cyngor wedi ymrwymo i chwilio am gyfleoedd a goresgyn heriau i hyrwyddo sgiliau Cymraeg a chefnogi dwyieithrwydd mewn amgylchedd cadarnhaol.
​
“Mae cynnig cyfle i deuluoedd symud i addysg gyfrwng Cymraeg yn helpu i gynyddu’r cyfleoedd hynny i ddysgu’r iaith.”
Am wybodaeth am uned Carreg Lam neu i ofyn am daflen Bod yn Ddwyieithog y Cyngor ynglÅ·n ag addysg Gymraeg yn Nhorfaen, cysylltwch â’n tîm derbyniadau trwy schooladmissions@torfaen.gov.uk neu 01495 766915.
​
Dilynwch y gweithgareddau cyffrous eraill i ddisgyblion Carreg Lam ac Ysgol Panteg, yn ogystal ag ysgolion eraill yn Nhorfaen, trwy chwilio am #NotInMissOut neu #DdimMewnColliMas yn y cyfryngau cymdeithasol

A specialist centre has opened this week for children who want to transfer from English-medium to Welsh medium primary school education.
The Carreg Lam unit is based at Ysgol Panteg in Griffithstown and offers 12 places for pupils in Years 2 to 6.
Seven year old Harvey is one of the first pupils to start lessons at Carreg Lam, which means "stepping stone", on Monday.
His mother Lauren said: “Even in such a short time, Harvey’s confidence has grown tremendously with the language but also we’ve seen a positive change in his self-confidence. He is beginning to use Welsh socially.
​
"We are so grateful for the opportunity for him to attend Carreg Lam as this wasn’t something that was available to us as parents when were younger. This will really help his work and give him future opportunities.”
Places are offered on a term-by-term basis and will see pupils enrol onto a 12-week intensive language programme to improve their Welsh.
​
They will then be supported to move into mainstream Welsh medium classes.
​
The pilot programme is funded by a three-year Welsh Government grant and is one of a series of Welsh-medium immersion units in Wales.
​
Cllr Richard Clark, Torfaen Council's Executive Member for Education, said: “The council is committed to seeking opportunities and overcoming challenges to promote Welsh language skills and support bilingualism in a positive environment.
​
“Offering families the chance to move into Welsh-medium education helps to increase those opportunities to learn the language.”
​
For information about Carreg Lam or to request a copy of the Council’s Being Bilingual leaflet about Welsh-medium education in Torfaen, contact our school’s admissions team on schooladmissions@torfaen.gov.uk or call 01495 766915.
​
Follow the exciting activities pupils at Carreg Lam and Ysgol Panteg do, as well as at all other schools in Torfaen, by searching for #NotInMissOut or #DdimMewnColliMas on social media.
20/04/2023
Post Prynhawn Radio Cymru
Afternoon Post, Radio Cymru
03/2023
Llais Torfaen
Torfaen Talks
.jpg)
.jpg)



